ممكن است كودكاني را ديده باشيد كه در مواقع احساس تنهايي، ناكامي و خشم، دست به خودزني مي زنند.
رفتارهاي خودآزارگرانه ي اين دسته از كودكان دامنه ي وسيعي از جمله كشيدن موهايشان، به زمين انداختن خود، مشت كوبيدن به ديوار، به سر و صورت زدن و رفتارهاي خطرناك تري مانند آسيب زدن به خود با اشياي مختلف را در بر مي گيرد.
خودزني كودكوالدين و مراقبان با مشاهده اين علائم احساس سردرگمي، عصبانيت و درماندگي مي كنند، اما بسياري نمي دانند از كجا شروع كنند. در صورت مشاهده خودزني كودكان و نوجوانان اين مقاله را از دست ندهيد.
هدف كودك از خود زني چيست؟در حقيقت هدف كودك از انجام اين رفتارها تنها يك چيز است ” محقق كردن خواسته ي خود با توسل به زور و اجبار”.
كودكاني كه در سنين پايين با انجام رفتارهاي خودآزارگرانه موفق به تحقق خواسته هايشان مي شوند، در نوجواني، جواني و بزرگسالي نيز شيوه ي جديدي را اتخاذ نخواهند كرد.
اين افراد براي رسيدن به اهداف ريز و درشت خود، آسيب زدن به سلامتي شان را نشانه مي گيرند و آمارها حاكي از تعداد زياد اقدام به خودكشي در آن هاست.


چرا همه ي كودكان خودزني نمي كنند؟براساس تحقيقات، احساسات تجربه شده توسط كودكي كه دست به خود زني مي زند تا حد زيادي با بزرگسالان يكي است.
نوع انساني با قرار گرفتن در معرض ناكامي، احساس درد و رنج رواني زيادي را تجربه كرده و براي كاهش آن دست به رفتارهاي خودآسيب رسان مي زند.
بنابراين ممكن است در همه ي كودكان نمونه هايي از آسيب زدن به خود را درسنين پايين مشاهده كنيد.

نكته ي قابل توجه آن است كه چرا اين رفتارها در گروهي از كودكان ادامه دار مي شود در حاليكه در گروهي ديگر به سرعت خاموش مي شود؟
در پاسخ بايد گفت دسته اي از دلايل در كنار هم منجربه تداوم خودزني كودكان مي شود:
۱) عدم آگاهي كودكان از شيوه هاي صحيح تحقق خواسته ها منجر به استفاده از روش هاي ناپخته ي ابرازگري هيجاني مانند خود زني مي شود.
در اين موارد، لازم است شما به عنوان والدين، شيوه ي صحيح بيان خواسته ها را به فرزندتان آموزش دهيد.
به عنوان مثال در وضعيتي خودتان را هم قد كودك قرار دهيد و با آرامش و منطق به او بگوييد كه ” وقتي بچه اي داد مي زند يا به خودش آسيب مي زنه، من اصلا نمي فهمم اون چي ميخواد. تنها راهش اينه كه اون اشكاشو پاك كنه و چيزي كه ميخواد رو بهم بگه تا بتونيم با هم حرف بزنيم”.
۲) عدم اقتدار والدين نيز در تداوم اين نوع رفتارها بسيار موثر است.
اگر كودك بتواند با نشانه گرفتن سلامتي اش، شما را تحت تاثير قرار دهد و از موضع اقتدار خارج كند، مي توانيد مطمين باشيد كه هميشه با استفاده از اين قبل رفتارها دست به كنترل شما خواهد زد. بنابراين لازم است، مقتدرانه عمل كنيد.
به اين منظور، در مقابل رفتاهاي خودآزارگرانه ي كودك، “واكنشي حاكي از بي توجهي” بسيار موثر است.

منبع:كانون مشاوران ايران-با خودزني كودكان چگونه برخورد كنيم؟